Toksoplazmoza, to choroba pasożytnicza wywoływana przez Toxoplasma gondii – wewnątrzkomórkowego pasożyta obligatoryjnego, którego rozwój odbywa się ze zmianą form morfologicznych: oocysty, sporozoity, cysty, tachyzoity. Bezpłciowe rozmnażanie mikroorganizmu ma miejsce w tkankach każdego zwierzęcia stałocieplnego, natomiast rozmnażanie płciowe odbywa się w nabłonku jelita oraz żołądka przedstawicieli rodziny kotowatych. Koty domowe zarazić się mogą podczas jedzenia mięsa zwierząt, w którym znajdują się cysty T.gondii, po czym po okresie 1-2 tygodni wydalają wraz z kałem od 1 do 6 milionów oocyst. Do organizmu żywicieli pośrednich, w tym również do organizmu człowieka pasożyt dostaje się w postaci oocysty przez zakażenie alimentarne, poprzez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe, a także przez łożysko od zakażonej matki do płodu. Po zagnieżdżeniu się infekcji w mięśniach oraz układzie nerwowym człowieka powstają cysty i choroba przechodzi w stan ukryty. U osobników imunosupresoryjnych przebieg toksoplazmozy jest dość ostry i często prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Kolejną grupą ryzyka są kobiety ciężarne. Uszkodzenia płodu przy toksoplazmozie bywają ciężkie i mogą prowadzić do nagłych poronień, narodzin martwego dziecka lub narodzin niemowląt z oznakami toksoplazmozy (zapalenie siatkówki i naczyniówki, zwapnienia wewnątrzczaszkowe oraz wodogłowie).
Jak wynika z badań ponad jedna trzecia ludzkości jest zakażona tym pasożytem, jednak zakażenie jest nierównomierne w różnych krajach (od 10 do 80%, w zależności od regionu). Co roku na świecie pojawia się prawie 190 000 dzieci z wrodzoną toksoplazmozą. Niektóre badania wskazują, iż ilość osób seropozytywnych wśród dorosłych na Ukrainie wynosi około 50%.
Ponieważ obraz symptomatyczny toksoplazmozy jest bardzo różnorodny, a objawy są niespecyficzne do diagnostyki tej choroby wykorzystuje się laboratoryjne metody badań. Testy ELISA są uważane za najbardziej efektywną metodę laboratoryjnej diagnostyki toksoplazmozy, pozwalającą na wykrycie specyficznych przeciwciał do T.gondii. Przeciwciała specyficzne klasy IgM są najwcześniejszym markerem infekcji, ponieważ są one produkowane w ciągu pierwszych kilku tygodni od momentu zakażenia. Przeciwciała klasy IgG można wykryć zazwyczaj w ciągu 2-3 tygodni po pojawieniu się IgM, ich poziom osiąga maksimum po 2-3 miesiącach, a następnie zaczyna się zmniejszać do określonego poziomu, dzięki czemu można je wykryć przez długi czas.
Biorąc pod uwagę ciężkie powikłania, które powoduje toksoplazmoza u kobiet ciężarnych, należy rozróżniać zakażenie pierwotne od zakażenia wtórnego. Jednoczesne pojawienie się specyficznych przeciwciał klasy IgM oraz IgG uniemożliwia postawienie dokładnej diagnozy toksoplazmozy pierwotnej, ponieważ IgM może utrzymywać się przez rok po ostrym zakażeniu. Jak wynika z literatury przedmiotu większość pozytywnych wyników wykrycia przeciw- T.gondii IgM (60%) uzyskano u kobiet w ciąży z infekcją wtórną. W takich przypadkach określenie indeksu awidności specyficznych przeciwciał IgG metodą badania immunoenzymatycznego pomaga odróżnić infekcję pierwotną od infekcji wtórnej. Przeciwciała o wysokiej awidoności klasy IgG pojawiają się dopiero po 12–16 tygodniach po zakażeniu T.gondii.
ukryć »